หน้าที่และประเภทของบอลวาล์ว

บอลวาล์ว (BALL VALVE) คืออะไร

     เป็นวาล์วที่นิยมใช้ในการเปิด-ปิดหรือควบคุมการไหลของ ของเหลว หรือ แก๊ส หลักการทำงานคือการหมุนของลูกบอลโรตารี่ (Rotary Ball) ที่มีรูเป็นตัวกลางในการกั้นของเหลวสามารถไหลผ่านหรือไม่ก็ได้

ส่วนประกอบหลักของบอลวาล์ว

1. VALVE STEM - เป็นแกนหมุนของบอลวาล์วและเป็นส่วนที่เชื่อมต่อกับส่วนต้นกำลังการหมุนซึ่งอาจจะเป็นก้านวาล์วหรือกล่องเกียร์ทดกำลัง

2. โอริง (O-Rings) - เป็นวงแหวนป้องกันให้ของเหลวรั่วหรือซึมออกมา

3. VALVE BODY (VALVE HOUSING) – เป็นโครงสร้างภายนอกของวาล์ว ผลิตมาจากเหล็กหล่อที่เชื่อมต่อกับท่อส่งของเหลวด้วยหน้าแปลนหรือแบบเชื่อมติดกับท่อส่งของเหลว

4. BALL - เป็นลูกบอลที่อยู่ภายในวาล์วสามารถผลิตจากวัสดุหลากหลาย ส่วนใหญ่จะนิยมผลิตจากเหล็กกล้า โดยลูกบอลนี้จะถูกเจาะรูขนาดเท่ากับเส้นผ่านศูนย์กลางภายในท่อ วาล์วชนิดนี้เรียกว่า Full Bore Ball Valve เหมาะใช้งานในระบบท่อที่ต้องการทำความสะอาดภายในท่อ หากรูมีขนาดเล็กกว่าเส้นผ่านศูนย์กลางภายในของท่อ วาล์วชนิดนี้เรียกว่า Reduce Bore Ball Valve

5. VALVE SEAT - ทำหน้าที่ปิดกั้นของเหลวหรือแก๊สไม่ให้ไหลผ่านช่องว่างเล็กๆ ระหว่างลูกบอลและโครงสร้าง VALVE SEAT นั้นนะมีลักษณะเป็นวงแหวนที่อาจผลิตจากยาง หรือ PTFE เป็นต้น จำนวน 2 วง ที่ติดตั้งอยู่ทั้งทางเข้าและออกของลูกบอล

ประเภทของบอลวาล์ว

     1. บอลวาล์วแบบมาตรฐาน หรือแบบเกลียว – จะมีส่วนประกอบได้แก่ 1. ตัวเรือน (Housing) 2.ที่นั่ง (Seat) 3.ลูกบอล (Ball) และ 4.คันโยก (Lever) วาล์วประเภทนี้สามารถมีทางเข้า-ออกได้ตั้งแต่ 2-4 ทาง ซึ่งชนิดเกลียวสามารถประกอบไปด้วยเกลียวตัวผู้ล้วน ตัวเมียล้วน หรือทั้งสองชนิดเลยก็ได้ ได้แก่ มินิบอลวาล์ว, บอลวาล์วมุม เป็นต้น

     2. บอลวาล์วไฮดรอลิค (Hydraulic) สำหรับใช้ในระบบไฮดรอลิคและระบบทําความร้อน เพราะต้องรองรับแรงดันสูงและน้ำมันไฮดรอลิค วาล์วชนิดนี้จะผลิตจากเหล็กหรือแสตนเลส ตัวที่นั่งของวาล์วจะผลิต Polyoxymethylene (POM) เพื่อให้ทนต่องานแรงดันสูงถึง 800 บาร์และสภาพอุณหภูมิสูงสุดที่ 80 องศาเซลเซียส

     3. บอลวาล์วหน้าแปลน (Flanged) จะมีทางเข้า-ออกที่เชื่อมต่อกับระบบท่อผ่านหน้าแปลน ส่งผลให้อัตราการไหลสูง ซึ่งเกิดจากการบีบอัดของหน้าแปลน สามารถมีจำนวนทางเข้า-ออกได้ 2-4 ทางเหมือนแบบเกลียว ว่าล์วชนิดนี้มักผลิตจากแสตนเลสผสมเหล็กหรือเหล็กหล่อ จึงสามารถรองรับแรงดันสูงได้ดี

     4. บอลวาล์วระบายออก (Vented) มีลักษณะคล้ายวาล์ว 2 ทาง หากแตกต่างตรงที่ทางออกอีกด้านหนึ่งจะปิด เพื่อทำการควบคุมแรงอัดอากาศภายในวาล์ว ส่งผลให้นำระบายออกได้ดี

     5. บอลวาล์วแรงดันสูง (Forged Ball Valve) ส่วนใหญ่จะผลิตจากโลหะผสมในขณะที่ยังอยู่ในรูปของของแข็ง โดยใช้ความร้อนทำให้โลหะโค้งงอ วาล์วชนิดนี้เหมาะสําหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมหลอมโลหะต่างๆที่ต้องการอุณหภูมิสูง